Thế giới đang nóng lên nhanh hơn bao giờ hết

Sự nóng lên toàn cầu là một tấm thảm phức tạp được dệt thành kết cấu của hệ thống khí hậu hành tinh chúng ta. Với sự nóng lên nhanh hơn bao giờ hết trong những năm vừa qua, nó đã trở thành một thách thức môi trường nghiêm trọng của thời đại ngày nay, gây áp lực rất lớn đối với các nhà lãnh đạo trên thế giới.

Sự nóng lên toàn cầu

Sự nóng lên toàn cầu là sự nóng lên lâu dài của bề mặt Trái đất được quan sát kể từ thời kỳ tiền công nghiệp (từ 1850 đến 1900). Theo đó, nhiệt độ trung bình của không khí và đại dương trên Trái Đất tăng dần lên theo dựa trên sự quan sát của các chuyên gia trong nhiều năm. Hiện tượng này được xem là sự thay đổi của khí hậu trong các khoảng thời gian, có thể xác định và so sánh được. Mặc dù xu hướng này đã diễn ra trong một thời gian dài nhưng tốc độ của nó đã tăng lên đáng kể trong những năm qua.

Nguyên nhân của sự nóng lên toàn cầu:

1. Nguyên nhân do tự nhiên

Hoạt động của năng lượng mặt trời: Một trong những nguyên nhân tự nhiên đầu tiên là do hoạt động mạnh mẽ của năng lượng mặt trời gây ra các chu kỳ gia tăng nhiệt ngắn hạn. Mặt trời ngày càng lớn hơn thì lại càng tạo ra nhiều bức xạ hơn trong quá trình hoạt động tổng hợp hạt nhân. Trong khi các tia Mặt trời có hại bị lệch hướng nhờ vào tầng ôzôn và từ trường của Trái đất, chúng vẫn góp phần gây ra sự biến đổi khí hậu bởi một phần bức xạ này vẫn còn trong khí quyển, chúng được lưu giữ dưới dạng nhiệt và làm tăng nhiệt độ trung bình của hành tinh lên.

Sự gia tăng hơi nước: Hơi nước là một loại khí nhà kính, có khả năng giữ nhiệt một cách tự nhiên. Nó góp phần vào hiệu ứng nhà kính tự nhiên và chính nhờ vào hơi nước mà chúng ta có thể tồn tại được trong nhiệt độ dễ chịu này để hình thành sự sống. Tuy nhiên, lượng hơi nước trong khí quyển càng lớn thì khả năng giữ nhiệt trong trái đất càng cao. Điều này dẫn đến sự tăng nhiệt độ trong bầu khí quyển.

2. Nguyên nhân do con người

Con người ngày càng tách ra khỏi tự nhiên, sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên một cách kiệt quệ vì lợi ích của mình. Con người sử dụng nhiều cách thức nhằm biến đổi năng lượng ở nhiều hình thức thành những dạng phù hợp mới mục đích sử dụng phục vụ cuộc sống và các quá trình xã hội. Ứng dụng giải phóng năng lượng từ nhiên liệu rất đa dạng trong cuộc sống như đốt cháy khi tự nhiên để đun nấu, kích nổ xăng dầu để chạy động cơ, biển năng lượng hạt nhân thành điện năng,… Các hoạt động đốt nhiên liệu hóa thạch như than đá, dầu và khí tự nhiên, thải ra một lượng lớn khí nhà kính vào khí quyển. Carbon dioxide (CO2), metan (CH4), oxit nitơ (N2O) và khí flo giữ nhiệt, ngăn không cho nó thoát ra ngoài không gian và làm tăng dần nhiệt độ Trái đất.

Hơn nữa, sự gia tăng lượng khi thải CO2 còn thể hiện trong lĩnh vực nông nghiệp. Việc phá bỏ những khu rừng rộng lớn, dù để phục vụ mục đích nông nghiệp hay phát triển đô thị, đều góp phần vào sự nóng lên toàn cầu. Cây cối đóng vai trò là bể chứa carbon, hấp thụ CO2 từ khí quyển trong quá trình quang hợp. Khi những cây này bị đốn hạ hoặc đốt cháy, lượng carbon lưu trữ sẽ được thải trở lại khí quyển, làm tăng hiệu ứng nhà kính.

Ảnh hưởng của sự nóng lên toàn cầu:

• Nhiệt độ tăng: Có lẽ hậu quả rõ ràng nhất của hiện tượng nóng lên toàn cầu là sự gia tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu. Xu hướng ấm lên này dẫn đến các đợt nắng nóng, ảnh hưởng đến hệ sinh thái, nông nghiệp và sức khỏe con người. Nó phá vỡ sự cân bằng mong manh của các hệ thống khí hậu, với những tác động sâu rộng.
• Băng tan và mực nước biển dâng cao: Khí hậu ấm lên khiến các sông băng và chỏm băng ở các vùng cực tan chảy, góp phần làm mực nước biển dâng cao. Điều này gây ra mối đe dọa nghiêm trọng cho các khu vực ven biển, dẫn đến lũ lụt, xói mòn gia tăng và khả năng di dời cộng đồng.
• Các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt: Sự nóng lên toàn cầu làm tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt. Bão, hạn hán, lũ lụt, cháy rừng và các thảm họa thiên nhiên khác diễn ra thường xuyên hơn, gây tàn phá trên diện rộng và đặt ra thách thức cho công tác chuẩn bị và ứng phó với thiên tai.
• Tác động đến hệ sinh thái và đa dạng sinh học: Sự thay đổi về nhiệt độ và mô hình thời tiết làm gián đoạn hệ sinh thái và đe dọa đa dạng sinh học. Các loài buộc phải di cư hoặc thích nghi nhanh chóng, thường phải đối mặt với những thách thức trong việc tìm kiếm môi trường sống và nguồn tài nguyên phù hợp.

Trái đất nóng lên với tốc độ chưa từng có

Theo tờ Al Jazeera, từ năm 2013 đến năm 2022, sự nóng lên của Trái đất do con người gây ra đã gia tăng với tốc độ chưa từng thấy là hơn 0,2 độ C mỗi thập kỷ. Trong bản cập nhật khoa học về khí hậu sâu rộng cho thấy so với cùng thời kỳ hằng năm, hiện nay lượng khí thải CO₂ trung bình đạt mức cao nhất mọi thời đại là 54 tỉ tấn/năm, tức khoảng 1.700 tấn/giây.

Những phát hiện này dường như đóng lại cánh cửa trong việc hạn chế sự nóng lên toàn cầu theo mục tiêu 1,5 độ C đầy tham vọng của Thỏa thuận Paris 2015. Đó là con số từ lâu đã được xác định là đường ray bảo vệ cho một thế giới tương đối an toàn về khí hậu.

Các nhà lãnh đạo thế giới sẽ phải đối mặt với dữ liệu mới tại Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu quan trọng COP28 vào cuối năm 2023 ở Dubai. Đây là dịp Liên Hiệp Quốc “kiểm kê toàn cầu” để đánh giá tiến độ hướng tới các mục tiêu nhiệt độ của Thỏa thuận Paris 2015. Tác giả chính của nghiên cứu, ông Piers Forster, giáo sư Đại học Leeds (Anh), cho biết: “Mặc dù chúng ta chưa đạt đến mức nóng lên thêm 1,5 độ C, nhưng “ngân sách carbon” – lượng khí nhà kính mà con người có thể thải ra mà không vượt quá giới hạn đó – có thể sẽ cạn kiệt chỉ tiêu sau vài năm nữa”.

Nhìn chung, nóng lên toàn cầu vẫn sẽ tiếp tục là chủ đề nóng được quan tâm và cần nhiều giải pháp, nỗ lực để khắc phục vấn đề môi trường này.

Thông tin liên hệ:
Email: [email protected]
Hotline: +84 909 403 778
Facebook: iLotusLand – Leading in Industrial IoT Solutions
Linked in: iLotusLand – The 1st IoT Platform in Vietnam